کریستوف ویلیچکی، ارباب زمستان

فرض کن در حالی که کمر خود را با کرست بسته ای به کوهنوردی بروی. این کار برای بسیاری از غیرقابل باور است اما یک نفر در دنیا با همین وضعیت به قله لوتسه صعود کرد. آنهم در زمستان. آنهم به صورت انفرادی. آنهم در دورانی که از امکانات امروز از قبیل هلی کوپتر و اینترنت و هواشناسی به روز و ماهواره ای خبری نبود. کریستوف ویلیچکی از طرف منتقدان و صاحب نظران دنیای کوهنوردی به عنوان ارباب زمستان خوانده می شود که از حق نگذریم برازنده هم هست. در ادامه این به شرح بیشتر پیرامون زندگی و صعودهای وی می پردازیم.

ارباب زمستان

کشیشتف یژی ویِلیتسکی Krzysztof Jerzy Wielicki که ما در ایران وی را با نام کریستف ویلیچکی می شناسیم در سال 1950 و در تاریخ 5 ژانویه در لهستان متولد شد.

وی اولین انسانیست که توانست3 قله از بین بلندترین هشت هزارمتری های جهان شامل اورست، لوتسه و کانگچنجونگا را که به عنوان تاج هیمالیا نیز شناخته می شوند صعود کند. همچنین پنجمین انسانی به شمار می رود که چهارده قله هشت هزار متری را صعود کرد.

ویلیچکی کوهنوردی را به عنوان یک پیشاهنگ آغاز کرد و در دوران تحصیل به علاقه خود ادامه داد. وی از دانشگاه علم و صنعت وروسلاو در رشته مهندسی الکترونیک فارغ التحصیل شد و در همان زمان تحصیل نیز به عنوان رییس کمیته گردشگری دانشگاه فعالیت می کرد.

وی اولین صعودهای خود را در مه 1970 در سوکولیکی انجام داد. در فوریه 1972 نیز در یک دوره تابستانی کوهنوردی و یک کمپ زمستانی به سرپرستی واندا روتکیویچ شرکت نمود.

ویلیچکی در تابستان 1979 در اردویی در کوه های دولومیتی اولین موفقیت ها و صعودهای خارجی خود را به ثبت رساند. وی همراه با بوگدان نواچیک اولین کسانی بودند که عبور یکروزه از مسیر ایتالیا-فرانسه به پونتا سیوتا را تکمیل کردند. ویلیچکی در سال های بعد در صعودهای مختلف به کوه های قفقاز، هندوکش و پامیر حضور داشت.

این سلسله صعودها به اولین صعود زمستانی اورست در 17 فوریه 1980 به سرپرستی آندره زوادا و با همراهی لزک سیچی انجامید که در آن زمان یک موفقیت فوق العاده برای کوهنوردی جهان و ورزش لهستان به شمار می رفت.

کریستوف پس از آن نیز توانست دو قله لوتسه و کانگچنجوگا را در زمستان صعود کند. این سه قله از چهار قله هستند که بیش از 8500 متر ارتفاع دارند. او شب سال نو در لوتسه را به سمت قله لوتسه ادامه داد و با کرستی که ستون فقراتش را مهار می کرد به تنهایی بر فراز این قله آنهم در زمستان ایستاد.

در صعود به کانگچنجونگا در زمستان کوکوچکا و ویلیچکی با هم به سمت قله می روند. کوکوچکا در کتاب دنیای عمودی من می نویسد: من در حال صعود زیر قله بودم که دیدم ویلیچکی به پایین برمی گردد. او احتمالا یک ساعت زودتر از من به قله رسیده بود.

دویدن در برودپیک

ویلیچکی قله برودپیک را به صورت انفرادی در یک روز صعود کرد. این یکی از بزرگترین دستآوردهای کریستوف بود. این اولین صعود یک قله هشت هزار متری به صورت یک روزه به شمار می رفت. او در 14 جولای 1984 پس از صعود از بیس کمپ به قله رسید و سپس به بیس کمپ بازگشت. رفت و برگشت ویلیچکی در مجموع 22 ساعت و 10 دقیقه طول کشیده بود.

ویلیچکی 20 دقیقه بعد از نیمه شب به راه افتاد. شب روشن (ماه کامل) به این معنی بود که او حتی از چراغ پیشانی استفاده نمی کرد، اما مسیر بسیار یخ زده بود. به حدی که مجبور شد در کمپ دوم توقف کند تا منتظر آفتاب بماند.

به محض طلوع آفتاب صعود خود را از سر گرفت. وی از کمپ 3 در پای والنتی فیوت، ریشارد پاولوفسکی و یانوش مایر را دنبال کرد. تیم جلو در ساعت 3 بعد از ظهر و ویلیچکی در ساعت 4 عصر به قله رسید. او در هنگام فرود به دوستانش محلق شد و ساعت 22:30 به بیس کمپ بازگشت.

او به تنهایی از دائولاگیری در 16 ساعت آنهم از مسیری جدید صعود نمود. در شیشانگما نیز به تنهایی مسیری جدید باز کرد. در هنگام صعود به گاشربروم دو هم انفرادی کوهنوردی کرد.

ویلیچکی چندین سفر به کی2 انجام داد و در چهارمین تلاش خود توانست از طریق ستون شمالی به همراه دو کوهنورد ایتالیایی به قله صعود کند. آنها در این صعود مجبور به بیواک در نزدیکی قله شدند و بازگشتان هم به دلیل خستگی یکی از کوهنوردان ایتالیایی با تلاش برای امداد همراه شد.

نانگاپاربات، آخرین هشت هزار متری

ویلیچکی در سال 1996 تصمیم گرفت که به دو قله کی2 و نانگاپاربات صعود کند. صعود به کی2 بیش از انتظار طول کشیده بود و قرار بود کریستوف پس از پایان صعود کی2 مستقیما به نانگاپاربات برود. جایی که یک اکسپدیشن لهستانی به سرپرستی جاسک بربکا در حال فعالیت بود.

پس از صعود کی2، ویلیچکی با لهستان تماس گرفت و متوجه شد که اکسپدیشن لهستان از صعود به نانگاپاربات منصرف شده و به سرعت به کشورشان بازگشته است.

در این شرایط او به طور کامل در نانگاپاربات تنها بود. ویلیچکی تصمیم گرفت به تنهایی قله را صعود کند. وی از بیس کمپ متروکه گذشت و در ارتفاع 4700 متری چادر زد. در ساعت 1 بامداد با استفاده از طناب های قدیمی شروع به صعود نمود و در صبح به ارتفاع 5800 متری موسوم به آشیانه عقاب رسید. در آنجا تمام روز را صرف درمان زخم خود با آنتی بیوتیک و استراحت کرد.

در ساعت 7 صبح روز بعد حرکت خود را آغاز کرده و در ساعت 3 بعد از ظهر به ارتفاع 7100 متری رسید. در اینجا توانست از چادر اکسپدیشن بربکا استفاده کند. وی در ساعت بامداد با هدف صعود قله شروع کرد و در ساعت 10:30 دقیقه قله نانگاپاربات را صعود نمود.

او بعدا صعود خود به نانگا را اینطور شرح داد:”روی قله چیزهای غیرعادی پیدا کردم. یک قلاب برنجی که مربوط به گروه اتریشی می شد و یک دستمال زرد رنگ که به آن وصل شده بود. عکس های زیادی در قله گرفتم و به سمت پایین به راه افتادم. آنروز توانستم خودم را به آشیانه عقاب برسانم. صبح روز بعد باید از دهلیزهای پرشیب پایین می آمدم. در آنجا طناب های قدیمی را پیدا کردم و به هم وصل کردم. بعد از ظهر بود که به کف یخچال رسیدم و یک سرداار به استقبال من آمد. او به نشانه خوشحالی یک گلوله شلیک کرد و به من گفت که آنها در روستا یک تلسکوپ داشتند و صعود وی را نگاه می کردند. او گفت که حالا تمام روستا می توانند صعود من را تایید کنند. در نهایت هم به من پیشنهاد دادند که شهردار روستایشان شوم.

سرپرستی

ویلیچکی در سالهای بعد شروع به سرپرستی اکسپدیشن های زمستانی کرد. اولین سرپرستی وی به سال 2002-2003 در زمستان کی2 باز می گردد که موفقیت آمیز نبود. در سال 2007-2008 نیز یک تلاش دیگر برای صعود نانگاپاربات داشت که شرایط آب و هوا یاری نکرد. او در سال 2013 یک اکسپدیشن را برای اولین صعود زمستانی برودپیک سرپرستی کرد. در 5 مارس 2013، آدام بیلکی، آرتور مالک، ماسیج بربکا و توماس کوالسکی به قله رسیدند. (دو نفر آخر در هنگام فرود جان باختند) در سال 2018 نیز سرپرستی تیم دیگری برای صعود زمستانی کی2 را به عهده گرفت. در جریان این اکسپدیشن دو نفر از اعضای آن، دنیس اوربکو و آدام بیلکی عملیات امداد فوق العاده ای در نانگاپاربات انجام دادند و الیزابت روول، کوهنورد زن فرانسوی را پس از صعود به قله نجات دادند. در طی این صعود همنورد الیزابت، تومک مک کویچ ناپدید شد. ویلیچکی نقش هماهنگ کننده عملیات را ایفا می کرد.

کریستوف ویلیچکی اکنون با انگشتان کاملا سالم روزگار بازنشستگی خود را در کنار خانواده اش می گذراند.

دیدگاه ها و جملات کریستوف ویلیچکی

وقتی به کوهنوردی فکر می کنم، حکایتی به ذهنم میرسد. یک کارمند اداره راه آهن زیر صخره ها راه می رود و با دیدن کوهنوردانی که از صخره های بالای سر با سختی عبور می کنند، می گوید: لعنت به نژاد بشر، من هرگز کوهنوردی نمی کنم. این جمله فاصله زیادی را نشان می دهد که کوهنوردان را از کسانی که ربطی به کوهنوردی ندارند جدا می کند. چیزی که یک علاقه است، جوهر زندگی برای یک نفر برای دیگری کاملا نامفهوم خواهد بود.

هر چه موانع بیشتر بود، بیشتر می خواستم به کوه بروم. اگر فقط به خودم ثابت کنم که می توانم، بر آن غلبه خواهم کرد. این آرزو، این هدف آنقدر مهم بود که هر وسیله ای برای رفتن کافی به نظر میرسید.

در کوهستان باید تلاش خاصی را بدون پرداخت هزینه انجام داد. این عرفان است، به دنبال چیزی منحصر به فرد می‌گردی. برای این باید تخیل و فلسفه زندگی داشته باشی. همه نمی‌توانند آن را بپردازند، همه آن را نمی‌خواهند. زیرا در کوهها هیچ محدودیتی ندارند، آنجا به دنبال آزادی می‌گردی. و تنها بودن در کوهستان تهاجم را تسکین می‌دهد و از بین می‌برد. عناصر رقابت وجود دارد، اما رقابت با هدف تعیین شده، نه با حریف.

در کوهستان باید تلاش خاصی را بدون پرداخت هزینه انجام داد. این عرفان است، به دنبال چیزی منحصر به فرد می‌گردی. برای این باید تخیل و فلسفه زندگی داشته باشی. همه نمی‌توانند آن را بپردازند، همه آن را نمی‌خواهند. زیرا در کوهها هیچ محدودیتی ندارند، آنجا به دنبال آزادی می‌گردی. و تنها بودن در کوهستان تهاجم را تسکین می‌دهد و از بین می‌برد. عناصر رقابت وجود دارد، اما رقابت با هدف تعیین شده، نه با حریف.

من سال‌هاست که در کوه‌ها پیاده‌روی می‌کنم و تضمین می‌کنم که کوه‌ها امن هستند – مردم اشتباه می‌کنند.

صاحب دستمال زرد که بود

در سال 2000، در ایتالیا، در حالی که در کنفرانسی با موضوع هشت هزار متری ها شرکت داشت، با رابرت شاور ملاقات کرد. معلوم شد که روسری زرد رنگ (که در بالای نانگا پاربات با قلاب پیدا شده است) توسط پدرش برای خوش شانسی به او داده شده است. در آن زمان او جوانترین شرکت کننده در این سفر بود که فقط 18 سال داشت. ویلیچکی نیمی از روسری را به او داد و قلاب در مجموعه اوست و او را به یاد هشت هزاری چهاردهم می اندازد.

صعودهای اصلی کریستوف ویلیچکی

برخی از افتخارات ویلیچکی

• 2001  جایزه لول توماس از طرف باشگاه مکتشفان.
• 2015  مدال دانشگاه ورسلاو به خاطر دستآوردهای وی در کوهنوردی.
• 2017  نام گذاری یک سیارک به نام ویلیکی به افتخار وی.
• 2018  دریافت نشان شاهزداه آستوریاس به طور مشترک با رینهولد مسنر.
• 2019  دریافت یازدهمین کلنگ طلایی دوران.