آیا پیشگیری از خودکشی امکان پذیر است یا خیر؟

آیا پیشگیری از خودکشی امکان پذیر است یا خیر؟

سازمان جهانی بهداشت تخمین می زند که هر ساله حدود یک میلیون نفر از افراد بر اثر خودکشی جان خود را از دست می دهند! به نظرتان چه دلیلی ممکن است رخ دهد که افراد دست به چنین کاری بزنند؟ برای کسانی که در چنگال افسردگی، ناراحتی و ناامیدی هستند درک اینکه چه چیزی باعث می شود این افراد جان خود را بگیرند دشوار است. بسیاری از افرادی دست به خودکشی می زنند که آنقدر درد دارند که معمولا هیچ چیز دیگری را نمی بینند و برای آن ها اهمیت ندارد.

معمولاً انجام دادن خودکشی تلاشی ناامیدانه برای فرار از رنجی که می کشند تلقی می شود و این دسته از افراد که در احساس بیزاری از خود، ناامیدی، انزوا غرق شده اند هیچ راهی برای تسکین یافتن دردهای خود جز پایان دادن به زندگیشان را نمی بینند. اما می توان گفت علی رغم تمایل آن ها برای پایان دادن به دردهایشان اکثر افراد در هنگام خودکشی عمیقا در مورد این موضوع دچار تعارض می شوند. این دسته از افراد آرزو می کنند که ای کاش راه حل دیگری به جز پایان دادن به زندگیشان وجود داشت اما نمی توانند راه های مناسبی را برای بهبود پیدا کنند.

اما به نظر شما چه راه حل هایی وجود دارد که بتوان از آن به عنوان پیشگیری از خودکشی استفاده کرد؟ یا آیا به نظرتان می توانید کسی را از مرگ و خودکشی نجات دهید؟ البته که می شود تنها کافی است با روش های درمانی و پیشگیری آن ها آگاه باشید و می توانید به خوبی این دسته از افراد را راهنمایی کرده و زندگی دوباره ای را به آن ها ببخشید. اگر می خواهید در این مورد اطلاعاتی به دست بیاورد یا حتی در برخی شرایط جان بسیاری از افراد را نجات دهید، بهتر است مطالبی که در ادامه در مورد این موضوع برای شما گفته می شود را با دقت مطالعه کنید.

خودکشی در اصل به چه معنا است؟

خودکشی به عملی گفته می شود که فرد با هدف پایان دادن به درد، غم و زندگی خود اقدام به آسیب رساندن به خود می کنند و به زندگیشان پایان می دهند. هنگامی که با چنین شرایطی مواجه شده اید، سعی کنید از به کار بردن کلماتی مانند “خودکشی”، “خودکشی موفق” و “خودکشی ناموفق” خودداری کنید زیرا علاوه بر داشتن بار منفی، وجهه مناسبی هم برای استفاده کردن از آن ها ندارد.

چه علائم هشدار دهنده ای وجود دارد که شما می توانید از آن ها به عنوان پیشگیری از خودکشی استفاده کنید؟

بسیاری از افراد وجود دارند که شاید شما متوجه حال روحی و شرایط بد آن ها نباشید و به همین دلیل ممکن است به طور ناگهانی دست به انجام خودکشی زنند یا بخواهند به زندگی خود پایان دهند. اگر فکر می کنید برخی از افراد در اطراف شما ممکن است دست به انجام این کار بزنند، کمی با دقت روی آن ها متمرکز شوید که بتوانید علائم هشدار دهنده موجود را متوجه شوید و سپس اقدام به پیشگیری از خودکشی کنید. این علائم شامل موارد زیر می شود:

• در مورد مسائلی که می خواهند بمیرند یا به زندگی خود پایان دهند صحبت می کنند؛
• صحبت کردن در مورد وسایلی مانند اینکه احساس پوچی یا ناامیدی یا نداشتن دلیل برای زندگی دارند؛
• در مورد مسائلی که احساس می کنند به دام افتاده اند یا هیچ راه حلی برای مشکلات خود نمی تواند پیدا کنند صحبت می کنند؛
• افرادی که احساس درد بسیار زیادی و غیرقابل تحمل روحی و جسمانی دارند؛
• در مورد مسائلی مانند مزاحم یا سربار دیگران بودن صحبت می کنند؛
• کناره گیری کردن از دوستان یا خانواده؛
• بخشیدن بخش مهمی از اموالشان به دیگران؛
• خداحافظی از دوستان و خانواده؛
• سامان دادن به برخی امورات مانند وصیت کردن؛
• انجام دادن خطرات بزرگی که می تواند منجر به پایان زندگی شود مانند رانندگی با سرعت بالا؛
• در مورد مسائل پایان زندگی و مرگ فکر می کنند؛

به جز این موارد علائم دیگری نیز وجود دارد که ممکن است فرد از آن ها برخوردار باشد و نشانه های علائم خطر برای خودکشی به حساب بیاید که شامل:

• بروز نوسانات روحی و شدید خلقی که ممکن است گاهی بسیار آرام باشند یا لحظاتی بسیار شاد و سرحال؛
• برنامه ریزی کردن یا داشتن تفکراتی در مورد روش های خودکشی؛
• صحبت در مورد احساس گناه یا شرم بزرگ؛
• استفاده بیش از حد الکل یا مواد مخدر؛
• رفتار مضطرب و آشفته؛
• تغییر در عادت غذایی و خوابیدن؛
• نشان دادن خشم یا صحبت در مورد انتقام.

البته جا دارد به این نکته هم اشاره کرد که خودکشی یک پاسخ طبیعی به استرس نیست، بلکه افکار و اعمال خودکشی نشانه پریشانی شدیدی هستند و نباید این دسته از افراد را نادیده بگیرید. اگر این علائم هشدار دهنده را در فردی مشاهده کرده اید، بهتر است در اسرع وقت به آن ها کمک کرده یا درصدد تجدید رفتار آن ها باشید.

۵ مرحله برای پیشگیری از خودکشی

شما با استفاده از این پنج مرحله می توانید هر چه سریع تر علائم خودکشی در افراد مقابلتان را پیدا کرده و در صدد برطرف کردن آن قدم بردارید.

این پنج مورد شامل:

• سوال پرسیدن در مورد اینکه آیا به خودکشی فکر می کنند؟
• آن ها را در برابر مسئله خطرناک ایمن نگه دارید؛
• در کنار آن ها باشید و با دقت و حرف آن ها گوش دهید؛
• به آن ها کمک کنید که بتوانند به راحتی ارتباط برقرار کنند؛
• همیشه در دسترس باشید که بتوانند به راحتی با شما تماس بگیرند.

این ۵ مورد یکی از چندین دلایل پیشگیری از خودکشی به حساب می آید که در ادامه به صورت ریز بینانه تر به آن ها پرداخته می شود.

از آن ها سوالاتی بپرسید: در چنین شرایطی شما می توانید از این دسته از افراد سوالاتی بپرسید که آیا به خودکشی فکر می کنند یا خیر؟ همانطور که می دانید پرسیدن این سوال آسان نیست اما مطالعات نشان داده است که با پرسیدن آن از افرادی که در معرض خطر هستند باعث افزایش خودکشی یا فکر کردن به این موضوع نمی شود.

آن ها را ایمن و دور از خطر نگه دارید: کاهش دسترسی افرادی که قصد خودکشی دارند به وسایل و مکان های بسیار خطرناک بخش مهمی از پیشگیری از خودکشی به حساب می آید. در حالی که این موضوع هم همچنان آسان نیست می توانید شرایط و محیط خطرناک که در اطراف این دسته از افراد قرار دارد را از آن ها دور کنید. بهتر است در چنین شرایطی تمام حواس خود را مدتی صرف این دسته از افراد کنید که پس از بهبودی کامل به زندگی خود ادامه دهند.

در کنار آن ها باشید: بهترین کاری که می توانید برای این نوع از افراد انجام دهید این است که با دقت به حرف های آن ها گوش دهید، تمام حواس خود را برای آن ها به خرج دهید و سعی کنید بتوانید احساسات و روحیات آن ها را کاملاً درک کرده و بدون قضاوت کردن آن ها را دلداری دهید. شاید باورتان نشود اما با تحقیقاتی که انجام داده اند متوجه شدند که اگر شما صحبت های فرد مقابلتان را در مورد خودکشی کردن تصدیق کنید، افکار خودکشی در این دسته از افراد را به جای افزایش یافتن کاهش می دهید!

در ارتباطات به آن ها کمک کنید: شاید دلیل ناراحتی و غم آن ها تنها ناتوانی در ارتباط برقرار کردن با افراد دیگر باشد. شما می توانید با داشتن روحیه بالا به این دسته از افراد کمک کرده که بتوانند به راحتی با دیگر افراد ارتباط برقرار کنند. اگر این دسته از افراد طول درمان خود را برای پیشگیری از خودکشی کردن سپری کرده اند پس از مرخصی داشتن ارتباطات زیاد می تواند تفاوت زیادی را در روحیه آن ها ایجاد کند. در نتیجه شما می توانید با قرار دادن این دسته از افراد در جمع های دوستانه میزان مرگ و میر و خودکشی را تا حد چشم گیری کاهش دهید.

همیشه در دسترس باشید: بیشتر این افراد نیاز دارند که بتوانند با برخی از دوستان یا افراد نزدیک خود به ارتباط صمیمانه و صحبت کردن با آن ها بپردازند. برای همین تنها کاری می توانید برای این گروه از افراد انجام دهید این است که سعی کنید تا آنجا که می توانید در دسترس باشید و شرایط روحی و آرامش بخشی را برای آن ها فراهم کرده که بتوانید با انجام دادن این کار افکار و روحیات آن ها را از خودکشی کردن دور نگه دارید. این ۵ مورد یکی از چندین موارد پیشگیری از خودکشی به حساب می آید که با دقت و انجام دادن این مسائل می توانید و نتیجه خوبی را به ارمغان بیاورید .

عوامل خطرناک که نیاز به توجه و دقت بالایی دارد

همانطور که می دانید خودکشی تبعیض قائل نمی شود. افراد از هر جنسیت، سن و قومیتی ممکن است در معرض خطر قرار بگیرند. خودکشی کاملاً یک موضوع پیچیده ای است و هیچ دلیل واحدی وجود ندارد که چرا این دسته از افراد اقدام به انجام این کار کرده اند. عوامل خطرناک اصلی خودکشی عبارتند از:

• افسردگی، سایر اختلالات روانی اختلال مصرف مواد؛
• درد مزمن؛
• سابقه اقدام به خودکشی؛
• سابقه خانوادگی اختلال روانی و مصرف مواد؛
• سابقه خانوادگی خودکشی؛
• قرار گرفتن در برابر خشونت خانوادگی از جمله آزار جسمی یا جنسی؛
• وجود اسلحه یا سایر سلاح های گرم در خانه؛
• افرادی که به تازگی از زندان آزاد شده اند یا در زندان بوده اند؛
• قرار گرفتن مستقیم یا غیر مستقیم با رفتار خودکشی دیگران مانند رفتارهای خودکشی اعضای خانواده، دوستان و افراد مشهور.

البته باید به این نکته توجه داشت که بسیاری از افرادی که دارای عوامل خطر هستند دست به انجام این کار نمی زنند و تشخیص اینکه چه کسی بر چه اساس و افکاری خودکشی می کند کاری بسیار دشوار و سختی است. اگرچه عوامل خطر برای خودکشی نیز مهم است که می توانید به آن توجه داشته باشید و همین علائم کوچک می تواند نشان دهنده خودکشی باشد که اگر با چنین افرادی مواجه شده اید، سعی کنید در سریع ترین زمان ممکن با همه تلاش خود در صدد برطرف کردن مشکل آن ها اقدام کنید.

البته باید گفت خانواده و دوستان اغلب اولین افرادی هستند که علائم هشدار دهنده خودکشی را در افراد می توانند تشخیص دهند و باید برای اولین قدم به عنوان کمک به یکی از این افراد در این مسیر سهیم باشند.

مراقبت مشارکتی: یکی دیگر از مراحل که شما می توانید به عنوان پیشگیری از خودکشی از آن استفاده کنید روابط مشارکتی به حساب می آید. در این مورد که یک رویکرد تیمی برای مراقبت از سلامت روان و روحیه افراد به حساب می آید در چنین شرایطی افراد با داشتن شغل هایی مانند مراقبت های بهداشتی و رفتاری، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی اولیه و متخصصان سلامت روان می توانند این کار را به بهترین نحو برای این دسته از افراد انجام دهند و باید گفت که مراقبت های مشارکتی روشی موثر در جهت پیشگیری از خودکشی افراد را به ارمغان می آورد و در صدد کاهش این آمار می تواند اقدام کنند.

امروزه به دلیل افزایش این آمار افراد زیادی در کادر سلامت روان در صدد کاهش آن عمل می کنند و می توانند با انجام دادن اقدامات موثر و به موقعی که روی این دسته از افراد انجام داده اند در حد چشمگیری آمار خودکشی را در سطح جهانی کاهش دهند. اما همچنان بسیاری از افراد وجود دارند که دست به انجام این عمل می زنند و به زندگی خود پایان می دهند. اگر شما با چنین افرادی مواجه شده اید، بهتر است با صحبت کردن و متمرکز شدن روی آن ها میزان تنش روحی و ناراحتی آن ها را کاهش دهید.

خطرات بحرانی و حیاتی را در نظر بگیرید: همانطور که گفته ایم علائم نشان دهنده خودکشی در افراد می تواند بارز باشد و اگر در برخی شرایط اطرافیان شما بگویند که دارند به مرگ یا خودکشی فکر می کنند و قصد انجام آن را دارند شما باید این جملات را به عنوان یک آلارم خطر و چراغ قرمز در نظر بگیرید و سریعاً از خود واکنش نشان دهید. واکنش هایی که باید از خود نشان دهید می تواند شامل دلداری دادن، گوش دادن به حرف های آن ها، درک کردن آن ها و دیگر موارد باشد. یا اگر از شما کاری بر نمی آید و نمی توانید به خوبی آن ها را آرام کنید، می توانید با مشاوره ها در ارتباط باشید.

خودکشی در جوانان و میانسالان

بسیاری از محققان با تحقیقاتی که انجام داده اند متوجه شدند که علاوه بر خطرات خودکشی جوانان افراد مسن نیز در معرض خطر بیشتری برای اقدام به انجام این کار قرار دارند. امروزه خودکشی در نوجوانان به مشکل جدی و رو به رشدی تبدیل شده است از آنجایی که سال های نوجوانی می تواند سرشار از عواطف و اتفاقات پر تنش و استرس زا باشد نوجوانان برای موفقیت و پیشرفت در زندگی خودشان با فشارهای زیادی روبرو می شوند.

از جمله این فشارها ممکن است عدم اعتماد به نفس داشتن، عدم عزت نفس داشتن، شک به خود و احساس بیگانگی و دیگر موارد باشد که در بسیاری از نوجوانان تحمل کردن این موارد بسیار سخت و دشوار است و در نهایت تصمیم به انجام دادن خودکشی می کنند. یکی دیگر از عوامل اصلی که می تواند در این زمینه موثر واقع شود افسردگی در نوجوانان به حساب می آید.

سایر عوامل خطر برای خودکشی در نوجوانان عبارتند از:

• اتفاق افتادن رویدادهای آسیب پذیر؛
• سوء استفاده در دوران کودکی؛
• عدم وجود پشتیبانی و حمایت از طرف بزرگان؛
• محیط های پرخطر اجتماعی و مدرسه؛
• قرار گرفتن در معرض سایر خودکشی های نوجوانان؛
• عدم اطلاعات کافی و آگاهی دهنده در این مورد و دیگر موارد است.

علاوه بر نوجوانان در افراد مسن هم خودکشی بالایی ثبت شده است که دلایل زیاد متعددی منجر به اتفاق افتادن این عمل می شود این موارد شامل موارد زیر است:

• مرگ یکی از عزیزان انزوا و تنهایی؛
• بیماری جسمی، ناتوانی یا درد؛
• تغییرات عمده زندگی مانند بازنشستگی، از دست دادن استقلال؛
• از دست دادن حس هدف؛
• و دیگر موارد که می تواند به عنوان علائم هشدار دهنده خودکشی باشد و شما باید با استفاده از مواردی که در بالا گفته شد بتوانید پیشگیری از خودکشی را رقم بزنید.

چه علائمی به عنوان پیشگیری از خودکشی وجود دارد؟

اگر شما می خواهید به عنوان پیشگیری از خودکشی دست به برخی اقدامات بزنید، می توانید از بسیاری از موارد برخوردار شوید و نتیجه مثبتی را برای این دسته از افراد به ارمغان بیاورید. این عوامل محافظتی عبارتند از:

• تماس با ارائه دهندگان مراقبت های روحی و بهداشتی؛
• مراقبت های موثر در سلامت روان؛
• دسترسی داشتن به انواع متخصصین بالینی؛
• ارتباط برقرار کردن قوی با افراد، خانواده، جامعه و نهادهای اجتماعی؛
• گزارش دادن به رویکردهای جامعه اجتماعی به عنوان کمک کردن به این دسته از افراد.

البته لازم به ذکر است که باید به این نکته نیز توجه داشته باشید بهترین کاری که می توانید برای این دسته از افراد به عنوان پیشگیری از خودکشی انجام دهید این است که با توجه به اینکه شما میزان و درجه بیماری آن ها را نمی دانید بهتر است آن ها را به مشاورین بالینی و متخصصین سلامت ذهن و روان ارجاع داده که آن ها بتوانند با روش های خود این دسته از افراد را درمان کنند.

کلام آخر

در جامعه امروزه دلایل زیادی وجود دارد که سبب دپرس یا ناراحت شدن افراد می شود که وجود سختی و مشکلات زیادی در زندگی آن ها یکی از چندین موارد به حساب می آید و افراد برای رسیدن به موفقیت در تلاش و کوشش بسیار زیادی هستند که ممکن است بسیاری از افراد در مسیر خود با شکست های زیادی در زندگی روبرو شوند.

به دلیل همین ممکن است با داشتن شکست های پی در پی در زندگی دست به انجام دادن برخی از کارها کنند. یکی از کارهایی که این دسته از افراد ممکن است به آن فکر کنند اقدام به خودکشی به حساب می آید. گفتن این جمله کمی ناراحت کننده به نظر می رسد اما درصد بالایی از افراد جهان دست به انجام دادن این حرکت می زنند و به زندگی خود پایان می دهند. نه تنها شرایط سخت زندگی، بلکه برخی از شرایط روحی و روانی زیادی وجود دارد که می تواند این دسته از افراد را تحت تاثیر قرار داده و به دلیل پایین بودن روحیه و نیروی آن ها تصمیم به خودکشی می کنند.

یکی از بزرگترین علت های خودکشی کردن افراد افسردگی به حساب می آید. شما برای اینکه بتوانید به عنوان پیشگیری از خودکشی اقدامی انجام دهید باید این دسته از افراد را زیر نظر داشته و توجهات فراوانی به آن ها داشته باشید. اگر احساس می کنید که میزان و درجه روحیات  آن ها ممکن است خیلی شدیدتر از چیزی باشد که فکرش را می کنید، بهتر است در چنین شرایطی آن ها را به مشاوره های متخصص و پزشک های معالج برده که بتوانند با سپری کردن دوره درمان دوباره به زندگی خود برگردند.

منبع :