با تئوری های یادگیری در روند زندگی و تجربیات خود آشنا شوید

با تئوری های یادگیری در روند زندگی و تجربیات خود آشنا شوید

فرایند یادگیری یک موضوع مستمر و دائمی است که شما هنگامی که به دنیا می آیید از زمان شروع به نفس کشیدن و تا زمان مرگتان می توانید از آن بهره مند شوید. همه ما به صورت روزانه در تلاش هستیم که یادگیری ها و مطالب خود را ارتقا دهیم و بتوانیم با علم روز و الزامات محیط خود را تطابق داده و بتوانیم همراه با مسائل قدم برداریم. مغز انسان به گونه ای طراحی شده است که شما می توانید روزانه مطالب زیادی را درون آن قرار داده و به رشد و موفقیت خود اضافه کنید.

همانطور که می دانید هر چقدر بیشتر از مغز و ذهن خود استفاده کنید عملکرد بهتری را مشاهده خواهید کرد و مغزتان فعالیت های بیشتری از خود نشان می دهد و همین موضوع سبب شده است که عمر طولانی تر و همچنین سالم تری داشته باشید. به عبارت دیگر می توان گفت چون شعله مغز شما همواره روشن و فعال است دیرتر از سایر افرادی که کمتر از مغز خود استفاده می کنند دچار زوال عقل می شوید. مثالی که می توان برای این مورد به آن اشاره کرد موضوع “ز گهواره تاگور دانش بجوی” است که این مطلب به انواع تئوری های یادگیری نیز اشاره می کند و می گوید شما هر زمان که بخواهید می توانید فرایند یادگیری را برای خود به ارمغان بیاورید.

توجه داشته باشید که برای فرایند یادگیری دو مورد مهم و اساسی را در بر می گیرد که باید آن را در نظر بگیرید. اولین مورد آن وجود محرک در محیط اطراف شما است که به واسطه آن شما را وادار به یادگیری و انجام دادن فعالیت های بیشتر می کند و مورد دوم تمایلات فطری و درونی خود شما نسبت به فرآیند یادگیری است.

این موضوع به این معنا است که شما باید از درون تمایل به یاد گرفتن مفاهیم و مطالب داشته باشید که اگر شروع به یادگیری موضوعی که به آن علاقه ندارید بکنید، نه تنها آن را یاد نمی گیرید،  بلکه ممکن است از این روند و فرآیند دلزده شوید. انواع تئوری های یادگیری فراوانی وجود دارد که توانسته با استفاده از روش های مختلف به افراد در یادگیری مطالب کمک بسیار زیادی کند و بسیاری از افراد این موارد را الگوهای زندگی خود برای یاد گرفتن مطالب قرار داده اند.

فرایند یادگیری به چه مواردی اشاره دارد؟

شاید جالب باشد اما تعریف فرایند یادگیری از دید روانشناسان کاملا متفاوت است و یک موضوع جالبی را شامل می شود و به طور کلی یادگیری را به عنوان تغییرات رفتاری نسبتاً دائمی تعریف می کنند که در نتیجه سبب به وجود آمدن تجربه در زندگی افراد می شود. انواع تئوری های یادگیری را بر سه عنصر اصلی تقسیم بندی می کنند این موارد عبارتند از:

• یادگیری که شامل تغییر رفتار است نیز می تواند در افراد عملکردهای مثبت یا منفی را از خود به جای بگذارد؛
• در این مسیر به این نکته توجه داشته باشید که تغییر رفتاری باید در نتیجه تمرین و تجربه صورت بگیرد اگر شما تغییراتی ناشی از بلوغ یا رشد را در زندگی خود تجربه کردید، نمی توانید به عنوان یکی از روش های یادگیری روی آن ها حساب باز کنید؛
• تغییرات رفتاری باید دائمی باشد و برای مدت نسبتا طولانی در زندگی افراد نقش پر رنگی از خود به نمایش بگذارد.

یکی از روانشناسان سرشناس ثابت کرده است که تغییرات رفتاری در نتیجه یادگیری افراد صورت می گیرد و اگر کمی در زندگی خود به صورت ریز بینانه تر نگاه کنید، متوجه می شوید که بسیاری از موارد آموزش دهنده در زندگی شما وجود داشته اند که سبب تغییر رفتاری در زندگی شما شده است. به عبارت دیگر باید به عوامل یادگیری خود دقت و توجه زیادی داشته باشید که این موارد می تواند روی رفتار و شخصیت شما تاثیر بسیار زیادی بگذارد.

فرآیندهای تئوری یادگیری به چه صورت است؟

همانطور که می دانید موضوع یادگیری یک مفهوم پیچیده و گسترده ای دارد که اگر از هر زاویه و دیدی به آن نگاه کنید، می تواند به شما پاسخ های متفاوتی دهد. به همین دلیل انواع تئوری های یادگیری گوناگونی وجود دارد که شما در ادامه می توانید با آن ها آشنا شوید.

اگر به ساده ترین شکل ممکن بخواهیم این مفهوم را توصیف کنیم، می توان گفت که یادگیری به عنوان یک فرایند کسب تجربه به حساب می آید. شکل پیچیده این مفهوم یادگیری می تواند یک فرآیند اکتسابی، حفظ و اصلاح تجربه باشد به همین دلیل سبب می شود که رابطه بین محرک و پاسخ دهنده را برقرار کند و یک رابطه قوی در بین آن ها ایجاد شود. فرآیند یادگیری از جهت دیگر به عنوان یک مفهوم برای حل مسائل در نظر گرفته می شود و سبب برقراری ارتباطات با محیط اطراف نیز می شود. این موضوع ممکن است شامل همه فعالیت هایی شود که تاثیر نسبتاً دائمی را روی افراد می گذارد.

به عبارت دیگر می توان گفت مفهوم یادگیری به نوعی است که سبب کسب تجربه در زندگی افراد می شود و همین تجربیات موفقیت و رشد فردی را به همراه دارد و می تواند یک الگوی جدید را در زندگی افراد ایجاد کند و به واسطه همین موضوع شما می توانید تغییرات زیادی را در عواطف، افکار، روش ها و مهارت های خود بدست بیاورید.

انواع تئوری های یادگیری در ۶ مرحله

همانطور که گفتیم تئور های یادگیری را می توان در دسته های مختلفی طبقه بندی کرد که این موارد هر کدام مفهوم جداگانه ای را به خود اختصاص داده است که شما می توانید هر یک از رفتارهایی که در زندگی انجام می دهید را به عنوان انواع تئوری های یادگیری در نظر بگیرید و از هر یک از آن ها تجربه های بسیار زیادی را کسب کنید. ۶ مورد این مطالب عبارتند از:

• یادگیری حرکتی؛
• یادگیری کلامی؛
• یادگیری مفهومی؛
• یادگیری تبعیض آمیز؛
• یادگیری اصولی؛
• یادگیری نگرشی.

یادگیری حرکتی: فعالیت های روزمره ای که انجام می دهید می تواند یک تضمین برای داشتن زندگی خوب را برای شما فراهم کند که شامل پیاده روی، دویدن، رانندگی، گوش دادن به موسیقی، رسیدگی کردن به گل و گیاهان و دیگر موارد باشد. اگر کمی در مورد این مسائل کنجکاو شوید، متوجه می شوید که هر کدام از این فعالیت ها سبب تقویت انواع مختلفی از عضلات بدن شما می شود.

یادگیری کلامی: شما با استفاده از فرایند صحبت کردن و زبان ارتباط های متفاوتی را با دیگر از افراد برقرار می کنید و همین امر به مرور زمان سبب رشد فردی و حتی موفقیت شما می شود. اشکال مختلفی از یادگیری کلامی وجود دارد که در نتیجه می تواند شما را به مواردی مانند نشانه ها، نمادها و دیگر موارد متصل کند.

یادگیری مفهومی: یکی از موارد یادگیری که در فرایند شناختی در درجه های بالاتری قرار دارد که شامل هوش، تفکر، استدلال، برقراری ارتباط ها و دیگر موارد می شود که افراد از زمان کودکی به یادگیری این موارد پرداخته اند و همین موارد و موضوعات مختلف به مرور زمان سبب می شود که در بزرگسالی بتوانید به تشخیص مسائل و درک مفاهیم بهتر بپردازید.

یادگیری تبعیض آمیز: در بعضی شرایط ممکن است برای شما پیش آمده باشد که در هنگام یادگیری برخی مطالب محرک های متفاوتی با توجه به پاسخ های مختلفی را دریافت خواهید کرد . در چنین شرایطی می گویند که محرک تمایز آمیزی وجود دارد و سبب برقراری ارتباط بیشتر با مفاهیم یادگیری در افراد می شود.

یادگیری اصولی: یکی از بهترین مواردی که می توان در انواع تئوری های یادگیری دسته بندی کرد یادگیری اصولی به حساب می  آید. شما بر اساس این نظریه به یادگیری بر اصول مدیریت و فرایند رشد خود دقت و توجه می کنید. به عبارت دیگر می توان گفت که یادگیری بر پایه اصول و دقت های بسیار زیاد سبب می شود که شما مطالب را از ورودی های مختلفی مورد بررسی قرار دهید.

یادگیری نگرش: شاید باورتان نشود اما نگرش افراد تا حدودی می تواند رفتار آن ها را نسبت به مفاهیم مختلف نشان دهد. به عبارت دیگر می توان گفت که همین نگرش های ریز و بزرگ می تواند رفتارهای مثبت یا منفی را از شما به نمایش بگذارد.

انواع نظریه های یادگیری در تئوری های مختلف

مفهوم یادگیری یک موضوع کاملاً جامع در طیف های وسیعی از فعالیت هایی در زندگی افراد را به خود اختصاص داده است. نظریه های یادگیری مجموعه ای از فعالیت های سازمان یافته و انواع تئوری های یادگیری به حساب می آید که در این مسیر چگونگی دستیابی به حفظ دانش و آموخته های افراد را توضیح می دهد. این نظریه ها به شما یاد می دهد که چگونه می توانید در چارچوب مفهومی خود به مواردی مانند جذب، پردازش، نگهداری اطلاعات و دیگر موارد بپردازید.

انسان در طول زندگی خود مسائل را با توجه به روش های مختلف یاد می گیرد و این روش ها می تواند در قالب عاطفی، شناختی، تجربیات گذشته و دیگر موارد باشد که تاثیر زیادی روی فعالیت های مغز و روند یادگیری افراد می گذارد. انواع تئوری های یادگیری به این صورت است که روش های مناسب یادگیری را برای افراد ارائه می دهد که می تواند تاثیر بسیار زیادی روی زندگی آن ها بگذارد.

اگر بخواهیم در مورد نظریه های مختلف یادگیری و اصول روش های آن کمی دقیق تر نگاهی بیندازیم، می توان گفت که این نظریه ها به سه دسته نظریه شرطی سازی کلاسیک، نظریه شرطی سازی یادگیری و یادگیری از طریق مشاهده صورت می گیرد.

نظریه شرطی سازی کلاسیک: در این نوع از نظریه به این موضوع دست یافتند که اگر افراد بتوانند به مرور زمان موارد یا برخی فعالیت ها را در یک مدت زمان انجام دهند پس از مدتی متوجه می شوند که به صورت شرطی این روند در ذهن آن ها ثبت شده است و دیگر نمی توانند این فعالیت و عادات خود را کنار بگذارند. به عنوان مثال در آزمایشی که روی سگ ها انجام دادند به این نتیجه رسیدن هنگامی که فردی با لباس سفید برای غذا دادن پیش سگ ها می رود پس از مدتی سگ به این نتیجه می رسد هنگامی که فرد با لباس سفید پیش او بیاید زمان غذا خوردن آن رسیده و شروع به ترشح کردن بزاق دهان می کند. این موضوع یکی از اصلی ترین موارد شرطی سازی نظریه های یادگیری به حساب می آید که شما می توانید از آن در زندگی خود استفاده کنید.

اگر بخواهیم انواع تئوری های یادگیری را در مورد نظریه شرطی سازی کلاسیک بیان کنیم، می توان به مراحل اکتساب، انقراض، بازیابی خود به خود، تعمیم محرک، تمایز محرک اشاره کرد.

مرحله اکتساب: در این مرحله افراد شروع به یادگیری می کنند که در طی آن ابتدا پاسخی را برای فعالیت های خود ایجاد کرده و سپس به تقویت و افزایش دادن فعالیت های یادگیری خود می کنند. هنگامی که شما در فعالیت های یادگیری خود پاسخ رفتاری را ایجاد می کنید مغز شما در صدد افزایش و رشد فردی شما عمل می کند و همین مورد به تدریج سبب می شود که با تقویت کردن این موارد می توانید مطمئن شوید که برخی فعالیت هایی را به خوبی یاد گرفته اید.

انقراض: در این مرحله ممکن است در برخی شرایطی نیز برای شما اتفاق افتاده باشد که در طی یادگیری فعالیتی مغز شما پاسخ رفتاری و عملکرد مناسبی را نسبت به آن فعالیت نشان نمی دهد. در چنین شرایطی محرک شرطی مغز شما در صدد انقراض و ناپدید کردن آن فعالیت ها عمل می کند به خاطر همین موضوع به راحتی نمی توانید برخی از موارد را یاد بگیرید. در انواع تئوری های یادگیری این مورد بسیار ذکر شده است که سبب شده یادگیری را برای افراد سخت تر کند.

یازیابی خود به خود: در بسیاری از شرایط نیز حتماً تجربه کرده اید که هنگامی یک موضوعی را در زمان های گذشته یاد گرفته اید و می دانید چگونه باید آن ها را انجام دهید. اما پس از مدتی به دلیل مشغله های زندگی این موارد را فراموش کرده یا به طور کامل می توان گفت که در ذهن شما منقرض شده است اما اگر پس از این دوره و مدت زمان شما دوباره به سمت آن فعالیت ها رجوع کنید، مغز شما در صدد بهبود خود به خود این موارد عمل می کند و ممکن است موارد از یاد رفته را دوباره به یاد بیاورید و یادگیری هایی که قبلا انجام داده بودید را در ذهن خود تداعی کنید.

مثالی که می توان در این باره زد این است که ممکن است شما در زمان کودکی خود به واسطه والدین دوچرخه سواری را یاد گرفته اید اما پس از مدت زمان طولانی دیگر برای انجام دادن این فعالیت اقدامی نکرده اید. به خاطر همین موضوع سبب شده است که شما فرآیند دوچرخه سواری را از ذهن خود فراموش کنید و به جای آن ترسی در ذهن شما باقی بماند اما اگر دوباره تلاش به انجام دادن دوچرخه سواری کنید، ممکن است در چند دقایق اولیه به دلیل فراموشی این روند نتوانید به خوبی شروع به دوچرخه سواری کنید اما پس از مدتی ذهن شما با بازیابی دوباره این یادگیری ها به شما کمک می کند که بتوانید به راحتی به فعالیت دوچرخه سواری خود بپردازید .

تعمیم محرک: در برخی شرایط ممکن است برای شما پیش آمده باشد که در هنگام یادگیری برخی مسائل مغز شما کنجکاوتر از خود شما عمل می کند و می خواهد که مطالب بیشتری را در مورد موضوعات در حال یادگیری شما بداند! به همین دلیل شروع به کند و کاو کردن و برانگیختن مسائل مختلف می کند که به این موضوع تعمیم محرک می گویند و مغز شما به واسطه این روش سبب می شود که کاری کند فعالیت های بیشتری را نسبت به این موضوعات انجام دهید.

تمایز محرک: تمایز محرک به این معنا است که مغز شما فقط به مسائلی پاسخ می دهد که مشابه مواردی است که دارید یاد می گیرید . به عبارت دیگر می توان گفت زمانی که شروع به آموختن مسائل می کنید مغز شما با پردازش این موارد سعی می کند برای یادگیری آسان تر مراحلی را بپذیرد که در شرایط دیگر بتواند مسائل مشابه این موارد را با یکدیگر تطبیق دهد. به خاطر همین موضوع می توان مثال آموزش یادگیری ریاضی در افراد را عنوان کرد.

در چنین شرایطی هنگامی که شما یک مسئله ریاضی را با یک روش معمولی و آسان طی می کنید مغز شما متوجه می شود که باید این گونه مسائل را با این روش انجام دهید. اما اگر همان مسئله را بخواهید با روش های دیگری حل کنید، ممکن است در مراحل اولیه مغز شما نسبت به این مراحل جدید کمی سخت گیری نشان دهد و نتوانید به راحتی آن ها را حل کنید و انواع تئوری های یادگیری مختلفی را برای شما ارائه دهد. در نتیجه اگر روش های مشابهی را برای آن ها انجام دهید، مغز شما با آغوش باز پذیرای آن ها خواهد بود!

شرطی سازی از طریق مشاهده: به گفته یکی از روانشناسان قدیمی یادگیری تنها بر اساس تقویت و فرا گرفتن موارد جدید نمی تواند باشد، بلکه شما می توانید از طریق موارد دیگری مانند مشاهده کردن نیز به عمل تقویت یادگیری خود کمک کنید. به عنوان مثال می توان گفت کودکان بسیار زیادی وجود دارند که در سنین پایین خود برای یاد گرفتن موارد و فعالیت های زندگی از طریق مشاهده بسیاری از کارها را آموزش می بینند. این دسته از کودکان در درجه اول با مشاهده کردن از والدین، خواهران و برادران خود سعی می کنند موارد مختلف را در ذهن خود ثبت کرده و به مرور زمان در صدد یادگیری آن ها اقدام کنند.

موضوع مشاهده نه تنها در کودکان بلکه در بسیاری از بزرگسالان نیز مشاهده می شود زیرا همه ما یکی از مراحلی که می توانیم برای انواع تئوری های یادگیری از آن یاد کنیم همین مورد مشاهده به حساب می آید. بسیاری از ما برای انجام دادن برخی فعالیت های روزمره در زندگی خود مانند رانندگی، آشپزی، برخی آموزش های کامپیوتری و دیگر موارد سعیی می کنیم که از طریق دیدن و مشاهده کردن مربیان خود این موارد را آموزش ببینیم. در نتیجه می توان گفت که یادگیری به وسیله مشاهده یکی از مهم ترین روش هایی برای یادگیری در ذهن افراد به حساب می آید.

نکته ای که باید در این مورد به آن اشاره کرد این است که یادگیری از طریق مشاهده لزوما به این معنا نیست که سبب تغییر رفتار و شخصیت افراد می شود، بلکه مشاهده کردن سبب می شود که افراد تحت تاثیر انگیزه و احساسات دیگران قرار بگیرند و همین در مورد سبب می شود که بتوانند کارهای آموزشی خود را با درصد بهتر و بالاتری انجام دهند.

مراحل کلیدی نیز برای روند یادگیری مشاهده ای مانند مراحل قبل وجود دارد که در می توان به موارد توجه، حفظ، باز تولید، انگیزه، پاداش و دیگر موارد اشاره کرد.

توجه: اگر شما می خواهید که به مرور زمان بتوانید موضوعات مختلف را در ذهن خود ثبت کنید و درصدد یادگیری آن ها قدم بردارید، بهتر است به طور مداوم به در آن موارد توجه داشته باشید. توجه داشتن یکی از مهم ترین روش ها و تکنیک هایی برای یادگیری مشاهده ای به حساب می آید که شما می توانید به واسطه این مورد مراحل یادگیری خود را مستحکم تر کرده و تمام موضوعات مختلف را در جنبه های متفاوت بررسی کنید و دیگر مواردی را از قلم نخواهید انداخت.

حفظ کردن: توانایی حفظ کردن و ذخیره اطلاعات در ذهن افراد یکی از انواع تئوری های یادگیری به حساب می آید که شما می توانید با ذخیره کردن و حفظ کردن مهارت ها در ذهن خود به راحتی از مغز خود استفاده کرده و درصدد تقویت فعالیت های مغزی خود قدم بردارید. شما با انجام دادن این روش می توانید در آینده به راحتی مسائل مختلف را بدون احتیاج داشتن به موردی در ذهن خود تداعی کنید و آن ها را به یاد بیاورید.

باز تولید: این موضوع به این معنا است که شما می توانید با تقلید رفتارهای مهم در زندگی خود یا همچنین تمرین دوباره و دوباره فعالیت های روزمره و حیاتی در صدد پیشرفته مهارت های خود قدم بردارید.

انگیزه: شاید باورتان نشود اما داشتن انگیزه یکی از مهم ترین روش ها برای انواع تئوری های یادگیری به حساب می آید. این موضوع به این معنا است که شما اگر بتوانید انگیزه های مناسبی را برای مغز خود فراهم کنید، به مرور زمان موفقیت و رشد فردی خود را با چشم خواهید دید.

این موضوع همانند موردی است که اگر در یک شرکتی مدیر آن مجموعه یکی از کارکنان خود به دلیل منظم بودن پاداش دهد سبب ایجاد انگیزه در دیگر کارکنان خود می شود و به همین دلیل می تواند رشد چشم گیری را برای شرکت خود به ارمغان بیاورد. نه تنها در این مورد، بلکه شما می توانید انگیزه ای برای خود شوید و به خود برای انجام دادن فعالیت هایتان پاداش دهید! قطعا انجام دادن این مورد دست کمی از انگیزه دادن های افراد دیگر ندارد و می توانید به تنهایی منبع امید و روشنی بخش زندگی خود باشید!

کلام آخر

فرایند یادگیری یکی از مهم ترین روش هایی است که شما می توانید در زندگی خود از آن بهره مند شوید و موفقیت روز افزون خود را به همراه داشته باشید. به واسطه این روش شما می توانید هرگونه فعالیت ها و کارهایی که می خواهید را آموزش ببینید و به مغز خود این موضوع را نشان دهید که باید با ارائه فعالیت های بهتر از خود بتواند مسائل را در ذهن شما به خاطر بسپارد.

انواع تئوری های یادگیری مختلفی در دنیا وجود دارد که به شما کمک می کند بتوانید هرچه راحت تر مسائل مختلف را در ذهن خود ذخیره کنید. در بالا برای شما گفتیم که انواع متعدد یادگیری وجود دارد و می توانید از آن ها برای بهره  مندی در زندگی روزمره خود به کار ببرید و به راحتی و بدون دردسر موارد را در ذهن خود به ثبت برسانید. کافی است با روش های انجام دادن این کار آشنایی داشته باشید و بتوانید به خوبی انجام دهید.

منبع:

https://www.managementstudyguide.com